donderdag, februari 28, 2008

There will be blood


De vorige keer dat Paul Thomas Anderson een meesterwerk maakte had hij domme pech. Zijn verbluffende film Magnolia moest de aandacht delen met een film die net iets eerder in roulatie kwam en die door het grote publiek onmiddellijk omarmd werd als was het de beste film van het decennium. Maar wat American Beauty ook was (precies op tijd, buitengewoon grappig, chic, hip, met de schijn van diepzinnig) een meesterwerk was het niet, laat staan de beste film van wat dan ook. Ondertussen ging Magnolia, één van de weinige echte recente meesterwerken van de Amerikaanse cinema, bijna onopgemerkt voorbij. Die schade wordt gelukkig vrij snel ingehaald; over dertig jaar weet niemand meer wat American Beauty is en zal Magnolia een klassieker zijn.

Na de recente Oscar-uitreiking zullen sommigen van mening zijn dat de geschiedenis zich herhaalt: No country for old men van de gebroeders Coen, vaak in één adem genoemd met Andersons nieuwste film There will be blood, kreeg de prijs voor beste film en beste regie, terwijl Anderson het moest doen met de Oscar voor de beste hoofrol. Maar de geschiedenis herhaalt zich niet. Wat niet zo vaak voorkomt: de Oscars zijn precies goed verdeeld.

There will be blood is een meesterwerk, zij het op een heel andere manier dan Magnolia. De eerdere film was een symfonie, of zelfs een oratorium, een lange trage versmelting van verschillende verhalen rond een thema, onberispelijk uitgevoerd. De nieuwe film is een concert. Een concert voor Daniel Day-Lewis en orkest met een briljante solorol en een even briljante orkestpartij. Het slotddeel laat te wensen over, al houdt het precies op tijd op, maar wat er aan vooraf gaat is heerlijk. Maar het mist de brille van de symfonie waarin alles past. Het is af en toe luidruchtig en af en toe te zacht. Het is romantisch en wil dat weten ook (onder de aftiteling van de film horen we het volledige laatste deel van het vioolconcert van Brahms.)

De film van de gebroeders Coen, waarin muziek geheel ontbreekt, is een strijkkwartet. Zuiverder bestaat niet.